Khó cấm kinh doanh trong chung cư

Các luật, nghị định có liên quan đến nhà ở hay đăng ký kinh doanh đều không có quy định cấm dùng nhà chung cư làm văn phòng.

Sáng 25-5, Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) TP.HCM sẽ làm việc với Sở Xây dựng về các căn cứ cấm kinh doanh trong chung cư. Trước đó, Sở KH&ĐT đã có văn bản “phản pháo” việc cấm kinh doanh ở nhà chung cư mà Bộ Xây dựng đưa ra.

“Doanh nghiệp kiện ra tòa, Sở sẽ thua chắc!

Sở KH&ĐT cho biết hiện nay ở TP.HCM, việc cấp đăng ký kinh doanh đối với ngành nghề nhạy cảm như khách sạn, quán bar, vũ trường, massage, karaoke thì phải có ý kiến của UBND quận, huyện trước. Quận, huyện đồng ý thì Sở mới cấp đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp. Một số ngành nghề như sản xuất hóa chất, thuộc da, xi mạ, thuốc lá… cũng sẽ không được cấp trong khu dân cư để bảo đảm vệ sinh môi trường. Các quy định này có căn cứ pháp lý rõ ràng, có mục đích điều chỉnh rõ ràng nên Sở có thể thực hiện được.

Tuy nhiên, việc có cấm dùng nhà chung cư làm văn phòng, trụ sở giao dịch hay không thì lại không rõ ràng. Bà Nguyễn Thị Hữu Hòa, Phó Giám đốc Sở KH&ĐT, cho biết trong các luật, nghị định có liên quan đến nhà ở hay đăng ký kinh doanh đều không có quy định cấm dùng nhà chung cư làm văn phòng, trừ một số trường hợp cụ thể với ngành nghề kinh doanh cụ thể. Trong Công văn 2544 (tháng 11-2009), Bộ Xây dựng cho rằng sử dụng căn hộ chung cư làm văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh là trái với mục đích sử dụng. Đây không thể là cơ sở pháp lý để Sở từ chối cấp đăng ký kinh doanh. Nếu Sở không cấp thì doanh nghiệp có thể kiện ra tòa và Sở sẽ thua chắc.

Từ đó, bà Hòa khẳng định: “Sở vẫn tiếp tục cấp”.

Hướng dẫn bất nhất

Công văn 2544 cho rằng dùng nhà chung cư làm văn phòng là “trái mục đích sử dụng”. Tuy nhiên, trước đó không lâu, cũng chính Bộ Xây dựng ban hành Quyết định 08/200 về quy chế quản lý sử dụng nhà chung cư. Trong quyết định này, cấm kinh doanh các ngành nghề và các loại hàng hóa dễ gây cháy nổ như hàn, gas, vật liệu nổ, cấm kinh doanh dịch vụ gây tiếng ồn, ô nhiễm môi trường như nhà hàng karaoke, vũ trường, sửa xe; lò mổ gia súc...

Quy định như vậy có nghĩa là kinh doanh các ngành nghề khác, làm văn phòng, đặt trụ sở ở nhà chung cư vẫn được chấp nhận.

Đặc biệt, sau khi có Công văn 2544, chính Bộ Xây dựng cũng có công văn hướng dẫn “du di”. Bà Nguyễn Thị Hữu Hòa cho biết Bộ Xây dựng từng có công văn hướng dẫn rằng trường hợp chủ sở hữu sử dụng căn hộ làm văn phòng mà văn phòng đó “có quy mô gia đình, nhỏ và ít người, chỉ phục vụ cho mục đích giao dịch, không sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh, bán hàng hoặc làm kho tàng”, tuân thủ các quy định về phòng cháy chữa cháy thì được phép tiếp tục sử dụng…

Hướng dẫn này cũng rất mơ hồ khi đặt điều kiện về tính “ảnh hưởng” khi sử dụng điện, nước, thang máy, độ ồn, rác thải sinh hoạt, phòng cháy chữa cháy. Cụ thể, nếu sử dụng nhà chung cư làm văn phòng mà hoạt động “gây ảnh hưởng ít hơn hoặc bằng” với làm căn hộ thì được làm văn phòng.

Sở KH&ĐT cho rằng không thể cân đo được mức độ ảnh hưởng này vì không có chuẩn căn hộ là hai, bốn hay 10 người ở một căn hộ.

Chỉ nên quản lý bằng kỹ thuật

Bà Nguyễn Thị Hữu Hòa cho rằng việc văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh xen lẫn với nhà ở sẽ không đảm bảo an toàn trong công tác phòng cháy chữa cháy, gây xáo trộn, mất trật tự an ninh và ảnh hưởng đến sinh hoạt của các hộ dân khác trong chung cư. Tuy nhiên, cách quản lý “cấm tiệt” là không hợp tình, hợp lý.

Bà Hòa cho biết trên thực tế, trong số các doanh nghiệp đăng ký kinh doanh có trụ sở đặt tại nhà chung cư có rất nhiều doanh nghiệp nhỏ, hầu như không có khách hàng lui tới mà chỉ giao dịch qua mạng, qua điện thoại. Các chủ doanh nghiệp này chỉ cần có địa chỉ hợp pháp để đăng ký kinh doanh. Nếu cấm hoặc đặt nhiều điều kiện, thủ tục khó khăn thì doanh nghiệp sẽ “xoay” cách khác, có thể là mượn địa chỉ nhà người thân để đăng ký kinh doanh nhưng thực chất vẫn làm việc, giao dịch tại nhà chung cư. Như vậy thì mục đích quản lý cũng không đạt được mà lại làm khó doanh nghiệp. Thay vào đó, cơ quan quản lý về xây dựng cần đưa ra các biện pháp kỹ thuật, đòi hỏi chủ đầu tư phải thực hiện khi xây dựng chung cư. Ví dụ như các thiết bị kiểm soát an ninh, thẻ ra vào bằng từ, hệ thống phòng cháy chữa cháy hiện đại… để phục vụ tốt công tác quản lý trong nhà chung cư.

Trong dự thảo thông tư về sử dụng căn hộ nhà chung cư làm văn phòng mà Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến có quy định điều kiện sử dụng. Trong đó có điều kiện phải được sự đồng ý của ít nhất hai phần ba chủ sở hữu, người sử dụng trong cùng tầng nhà. Sở KH&ĐT cho rằng quy định này thiếu khả thi. Trước khi đăng ký kinh doanh thì xin phép hàng xóm và được phép. Đăng ký kinh doanh xong mà hàng xóm không thích, không ưng nữa thì sao?

(Pháp luật TPHCM Online)